نمایش مبدأ برای پیش‌نویس:مدگرایی زنانه

'''مدگرایی زنانه؛''' نحوه و میزان استفاده زنان از مدهای روز. 

مدگرایی به‌معنای آراستگی از گرایش‌های طبیعی‌ای عمدتا زنانه شمرده شده و سابقه دیرینه‌ای در تاریخ دارد. مدگرایی افراطی از پدیده‌های عصر مدرن و زاده نظام سرمایه‌داری است که بیشتر به‌منظور کسب سود از طریق تبلیغات رسانه‌ای و فشارهای اجتماعی، زنان را منقاد می‌سازد. مدگرایی افراطی تبعات فراوانی برای فرد، خانواده و جامعه دارد. اسلام، استفاده‌ از مدهای متناسب با منزلت زنانگی و حفظ عفت را به رسمیت شناخته، بر آراستگی زنان در کادر زناشویی تأکید دارد.<ref group="دیدگاه">بعد از اصلاحات، نیازمند بازنویسی دقیق است.</ref> 
==تعریف مدگرایی زنانه==
مدگرایی زنانه با مفاهیمی از قبیل؛ مد، مدلینگ، صنعت مد، مدگرایی، مدگرایی جوانان و مدگرایی مردانه ارتباط معنایی دارد. مدگرایی زنانه به ایفای نقش زنان در صنعت مد به‌عنوان مصرف کننده مد می‌پردازد؛ اما مدلینگ ناظر به تبلیغ مدهای جدید با استفاده از جذابیت‌های جنسی زنان است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20121212084749-9419-25.pdf کارپرور، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، 1390ش، ص137-136.]</ref>  مدهای زنانه، کدهای برای نمایش هویت زنان محسوب می‌شوند. مدگرایی زنانه به دو دسته مثبت و منفی تقسیم شده و مدگرایی منفی در فرهنگ اسلامی عمدتا شامل مدل‌های؛ برهنگی، بدحجابی و مردانه‌پوشی زنان می‌شود.<ref> [https://jpf.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص25-22.]</ref> مدگرایی هرچند ریشه در تمایلات زنانگی دارد؛ اما مدهای مصرفی بازتابنده نوع باورهای زنان از هویت زنانگی و تعیین کننده نوع رابطه آنها با مردان در مناسبات خانوادگی و اجتماعی نیز به‌شمار می‌آیند.<ref>[https://ideaschool.academy/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ مقصودی‌پور، «جایگاه مد در سیاست، جامعه و جنسیت چیست؟»، وب‌سایت مدرسه هنری ایده.] </ref><ref group="دیدگاه">تعریف به خوبی از عهده تببین مطلب برنیامده است و شامل مطالب متفرقه است.

تمرکز تعریف بر گرایش افراطی به تبعیت از مد در زنان باشد.</ref>

==تاریخچه مدگرایی زنان==
مدگرایی زنان دارای قدمت تاریخی است؛ آرایش چشم از حدود 4500 سال قبل از میلاد در ایران گزارش شده است و زنان ایرانی، در 2000 سال قبل از میلاد از رژلب (ماتیک)، استخوان حیوانات و سنگ‌های رنگی برای زیباسازی خود استفاده می‌کردند. زنان ایرانی به‌دلیل اعتقاد به عدد هفت با هفت‌قلم آرایش؛ سرمه، حنا، خضاب، سفیداب، وسمه، زرک و خال خود را آرایش می‌کردند. به اعتقاد برخی محققین؛ علاقه زنان ایرانی به لوازم ‌آرایشی در گذشته حتی بیش از امروز بوده است.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 225-224.]</ref>  در چین باستان؛ زنان برای زیبایی اندام، پاهای‌شان را شکسته و آنها را خمیده‌تر می‌ساختند.<ref>[https://www.imna.ir/news/671264/%D9%BE%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%86%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%A7%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%DA%86%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7 «پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا.]</ref> در روم باستان، زنان به طلا و جواهرات علاقه وافر داشتند، به آراستگی ظاهری خود اهمیت داده و موهای‌شان را رنگ می‌کردند.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/1347074 مظاهری، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون.]</ref><ref group="دیدگاه">این مطالب تاریخچه مدگرایی نیست، تاریخچه آرایش زنان است.</ref>  

در گذشته مدگرایی تابع جنسیت بود. زنان متأثر از نظام فرهنگی نمی‌توانستند از مدهای مردانه استفاده کنند؛ به‌عنوان نمونه؛ زنان برخلاف مردان که علاقه‌مند به طراحی نمادهای قدرت بودند؛ طرحی از بوته گل، گنجشک، سرو یا خالی را در بدن خود خال‌کوبی می‌کردند. اما در عصر مدرن، هرچند مدل عمومی زنانه، زنان نیمه برهنه هستند؛<ref>[https://jpf.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص25.]</ref>  <ref group="دیدگاه">مطلب مذکور در این منبع یافت نشد</ref>ولی در کنار تنوع مدها، مرزهای جنسیتی نیز در استفاده از مدها کمرنگ شده و بسیاری از زنان تمایل به استفاده از مدهای مردانه پیدا کرده‌اند.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 226-225.]</ref><ref group="دیدگاه">همچنین این مطلب

علاوه بر این، آیا این مطالب را میتوان تاریخچه مدگرایی زنان دانست؟</ref>

==دیدگاه‌های نظری در باره مدگرایی زنانه==
زیمل با تأکید بر زنانه بودن مد، مدعی است؛ <ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص60.]</ref> زنان نسبت به مردان گرایش بیشتری به مد داشته و بیش از مردان نسبت به مد وفادار هستند؛ زیرا مد برای آنها فراتر از احساس خوشایندی، فرصتی برای ارتقای منزلت اجتماعی شمرده می‌شود.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1594363139-10280-7-3.pdf موذن سلطان آبادی و مریجی، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، 1395ش، ص61-60.]</ref>  

بر مبنای نظریه مقایسه اجتماعی؛ زنان بدن خود را با بدن دیگران به‌ویژه بدن مدل شده توسط رسانه‌ها مقایسه کرده و به استفاده از مد می‌پردازند.<ref>ی[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf عقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص89-88.]</ref>    

دیدگاه کارکردگرایانه؛ مدگرایی زنان را مصرف تظاهری دانسته و مدها را ماسکی می‌دانند که چهره‌ای دروغین از زنان ارائه می‌دهد.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش،222.]</ref>  

موضوع سرکوب جنسیتی زنان از طریق مد، توسط فمینیست‌های اولیه بسط یافت. آنها جهان مد را منشأ استثمار جنسیتی زنان می‌دانند.<ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص60.]</ref>   

در رویکرد جدید فمینیستی، مدگرایی، راهبردی عمدتا زنانه برای کسب قدرت شمرده شده و براین نکته تأکید می‌شود که مدگرایی زنانه نه‌تنها نشانه انقیاد زن به فانتزی‌های جنسی مردسالارانه نیست که وسیله‌ای برای اعمال عاملیت مؤثر زن است؛ لذا زنان فراتر از هزینه‌های مالی به جراحی‌های زیبایی‌ای تن می‌دهند که خطرناک و در مواردی کشنده هستند.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش،222.]</ref><ref group="دیدگاه">شروع دیدگاه نیاز به یک جمله مقدماتی دارد.

بررسی شود: آیا این نظریات مربوط به مدگرایی هستند یا مربوط به آرایش؟

با وجود بحث تیپ‌شناسی مدگرایی‌ زنانه آیا نیازی به دیدگاه های نظری داریم؟  </ref>

==ملکه مد جهان==
امروزه؛ کیت میدلتون، همسر نوه ملکه انگلیس به‌عنوان خوش پوش‌ترین پرنسس جهان شناخته می‌شود. طرح ساده و جذاب لباس‌های وی، در کانون توجهات فعالان صنعت مد قرار داشته <ref> [https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-3/217466-%DA%A9%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DB%8C%D8%AF%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%86-%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86 «کیت میدلتون، ملکه مد جهان»، پایگاه خبری برترین‌ها.]</ref> و برخی از رسانه‌ها به او لقب ملکه مد را داده‌اند.<ref>[https://jument.style/blog/kate-middleton-hair-style موسوی، «خاطره‌انگیزترین مدل موهای کیت میدلتون ملکه مد جهان»، وب‌سایت ژومنت.]</ref>  

در حوزه طراحی لباس‌های زنانه، مرجان دلخواه یکی از معروف‌ترین زنان است که در میان فعالان صنعت مد در ایران به‌عنوان سوپراستار مد شناخته می‌شود. وی در مسابقه جهانی مایستون موفق به دریافت نشان برتر ملکه مد جهان شد.<ref> [https://ofoghbazar.com/%DA%AF%D9%88%DA%AF%D9%84-%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2-77/1665826860495-%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%DA%A9%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%84%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9 «نشان ملکه مد جهان به مرجان دلخواه تعلق گرفت»، وب‌سایت افق بازار.]</ref><ref group="دیدگاه">خارج از موضوع مدگرایی زنانه</ref>

==تیپ‌شناسی مدگرایی‌ زنانه==
===مد انطباق گرایانه===
برخی زنان متأهل و دارای سطح تحصیلات متوسط، متأثر از گردانندگان مد، اشتیاق به مصرف مد دارند.<ref> [https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص29.]</ref>  این گروه، گرایش جدی به دیده شدن و انطباق با جماعت داشته و از رسوایی‌های ناشی از عدم مقبولیت می‌ترسند.<ref> [https://jwdp.ut.ac.ir/article_60053_0b5f7b4c09949071b40c84403ff9020c.pdf رفیعی و بخارایی، «زنان و گرایش به مد»، 1395ش، ص316.]</ref>  
===مد واسازانه===
زنانی متأثر از فمینیسم و دارای سطح تحصیلات بالا، به منظور واسازی زنجیره‌ مدگرایی‌های منفعلانه و مبتنی بر جذابیت‌های جنسی زنان، می‌خواهند با استفاده از لباس‌های ساده و کمتر متعارف،<ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص30.]</ref>  سبک جدیدی از تظاهر زنانه <ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_60053_0b5f7b4c09949071b40c84403ff9020c.pdf رفیعی و بخارایی، «زنان و گرایش به مد»، 1395ش، ص321.]</ref> و تصویر فعال از زن مدرن خلق کنند.<ref>یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص30.[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf]</ref>  آنها به مد به‌مثابه قدرت اجتماعی نگاه کرده و با مدهای روز، مقابله می‌کنند.<ref> [https://jwdp.ut.ac.ir/article_60053_0b5f7b4c09949071b40c84403ff9020c.pdf رفیعی و بخارایی، «زنان و گرایش به مد»، 1395ش، ص323-321.]</ref> 

همچنین زنان مسلمان که مدها را آگاهانه انتخاب می‌کنند با استفاده از حجاب اسلامی به نفی مدهای غربی پرداخته و می‌خواهند با پوشش خود تصویری عفیفانه از الگوی زن مسلمان ارائه کنند. به گزارش محققین، مدل حجاب اسلامی در غرب تبدیل به یک الگویی قابل توجه برای کارگردانان صنعت مد در کشورهای غربی از جمله در بریتانیا شده است.<ref> [https://otaghiranonline.ir/news/3052/%D8%BA%D9%88%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%81%D8%B4%D9%86%D8%8C-%DA%86%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%A «غول‌های صنعت فشن، چطور دنیای پوشاک را می‌چرخانند؟»، پایگاه خبری اطاق بازرگانی.]</ref> 
===مد التقاطی===
این مد، تلفیقی از مدل‌های قبلی بوده و پیوند مستقیم با لذت‌گرایی‌ و رهایی از کسالت روزمرگی دارد.<ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص31.]</ref>  در این مدل،  پیروی زنان از مد جنبه‌ای ثانویه داشته و اولویت‌ آنها دیدن مدهای جدید و گشت‌وگذار در مراکز خرید است.<ref>[https://jwdp.ut.ac.ir/article_60053_0b5f7b4c09949071b40c84403ff9020c.pdf رفیعی و بخارایی، «زنان و گرایش به مد»، 1395ش، ص325-324.]</ref> 
==انگیزه‌های مدگرایی زنانه==
برمبنای برخی پژوهش‌ها؛ انگیزه‌های مصرف مد توسط زنان، به شخصی و اجتماعی تقسیم می‌شوند که مهمترین آنها عبارتند از: کسب اعتمادبه‌نفس، تنوع‌طلبی، برتری جویی، <ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 215-214.]</ref> جلوه‌گری، خودشیفتگی، چشم‌وهم‌چشمی، تقلید، فشارهای اجتماعی،<ref> [https://www.manaviyat.ir/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%84-%D9%88-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF/ آقایی، «تغییر سبک زندگی و علل و انگیزه‌‌های مدگرایی»، وب‌سایت مؤسسه فرهنگی هنری سبک‌زندگی آل یاسین.]</ref>  متمایز بودن <ref>[https://jpf.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص25.]</ref> و اعتراض نسبت به وضعیت موجود.<ref>[https://www.manaviyat.ir/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%84-%D9%88-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF/ آقایی، «تغییر سبک زندگی و علل و انگیزه‌‌های مدگرایی»، وب‌سایت مؤسسه فرهنگی هنری سبک‌زندگی آل یاسین.]</ref>
==عوامل تشدید کننده مدگرایی زنانه==
به اعتقاد محققین؛ عامل اصلی تقویت کننده گرایش زنان به مدگرایی، الگوگیری از سبک‌زندگی غربی است <ref>[https://rahyaftt.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D9%88/ «تحولات جنسیتی نوجوانان پسر در حوزه مد و لباس»، وب‌سایت اندیشکده رهیافت.]</ref> <ref group="دیدگاه">مطالب این منبع ناظر به پسران است</ref>که عمدتا برای «کسب سود» و از طریق «تبلیغات سانه‌ای» و «فشارهای اجتماعی» در جامعه ترویج می‌شود:
===سودآوری صنعت مد زنانه=== 
نظام سرمایه‌داری با بسط دادن مدگرایی در سطح جامعه به‌ویژه زنان، بازار صنعت مد را به وجود آورد.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20121212084749-9419-25.pdf کارپرور، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، 1390ش، ص143.]</ref>  امروزه صنعت مُد زنان، از برجسته‌ترین صنایع سودآور محسوب می‌شود.<ref>[https://tabbyeen.ir/fa/news/1316/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%85%D9%8F%D8%AF-%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C «نظام سرمایه‌داری صنعت مُد و زنان «فراواقعی»، وب‌سایت تبیین.]</ref> بر مبنای گزارش‌ها؛ سود مدگرایی زنان در جهان سالانه 621 میلیارد دلار است؛ لذا طراحی لباس و فشن‌های زنانه از جایگاه ویژه‌ای در صنعت بسیاری از کشورها برخوردار است.<ref> [https://otaghiranonline.ir/news/3052/%D8%BA%D9%88%D9%84-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D9%81%D8%B4%D9%86%D8%8C-%DA%86%D8%B7%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%A7%DA%A9-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%DA%86%D8%B1%D8%A «غول‌های صنعت فشن، چطور دنیای پوشاک را می‌چرخانند؟»، پایگاه خبری اطاق بازرگانی.]</ref><ref group="دیدگاه">لینک منبع کار نمیکند</ref> این صنعت در حوزه پزشکی نیز سودهای کلانی داشته و مراکز جراحی زیبایی عموما از واژگان درمانی برای جذب هرچه بیشتر زنان برای انجام عمل جراحی، استفاده می‌کنند.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 217.]</ref>    
===تبلیغات رسانه‌ای و مدگرایی زنانه===
در تیب ایده‌آلی رسانه‌‌ای؛ زیبایی، لاغری، قدبلند و داشتن جذابیت‌های جنسی به‌عنوان اولویت‌های مدل زنانه بازنمایی می‌شوند.<ref> [https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_4938_ec16c57ed363c5ca91a3e5e5b88fe502.pdf عبداللهیان و دیگران، «بازنمایی مردانگی در آگهی‌های تبلیغاتی مجلات خانوادگی»، 1398ش، ص77.]</ref>  در این مدل؛ زن ایده‌آل زنی آراسته، اغواگر و فریبنده‌ای است که زیبایی ظاهری اولویت اصلی او شمرده می‌شود.<ref>[https://www.sid.ir/paper/160608/fa#downloadbottom مکنون و عطائی آشتیانی، «شکل گیري مبانی «نظام الگوي مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، 1390ش، ص63.]</ref>  برخی رسانه‌ها با کمرنگ ساختن مرزهای جنسیتی، زنان مردنما را نیز الگوی مطلوب نشان داده و زنان را تشویق به پوشش مردانه می‌کنند.<ref>[https://jpf.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص24.]</ref>  رسانه‌ها برای ترویج این الگوها عمدتا از مدل شدن زنان استفاده می‌کنند.<ref>[https://socialstudy.ihcs.ac.ir/article_4938_ec16c57ed363c5ca91a3e5e5b88fe502.pdf عبداللهیان و دیگران، «بازنمایی مردانگی در آگهی‌های تبلیغاتی مجلات خانوادگی»، 1398ش، ص77.]</ref>  زنان معمولا با ارجاع به این مدل‌ها، اندام ظاهری خود را درک کرده و تصمیم به مصرف مدهای مناسب با آن می‌گیرند.<ref>[https://ideaschool.academy/%D8%AC%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%8C-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ مقصودی‌پور، «جایگاه مد در سیاست، جامعه و جنسیت چیست؟»، وب‌سایت مدرسه هنری ایده.] </ref>  تلاش برای انطباق با مدل رسانه‌ای موجب رقابت زنان در مدگرایی شده و مصرف مد تبدیل به بخشی ذاتی زنانگی می‌شود.<ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص29.]</ref>

===فشارهای اجتماعی و مدگرایی زنانه===
برخی زنان برای جلب مقبولیت‌‌اجتماعی، اجتناب از برچسب‌های ارتجاعی، خود را ملزم به رعایت استانداردهای مد روز می‌دانند.<ref>[https://journals.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص25.]</ref>  به‌ویژه در جامعه‌ای که جذابیت‌های اندام زنانه به‌عنوان سرمایه اجتماعی تلقی می‌شوند؛ زنان ناگزیرند که در استفاده از مدهای روز به رقابت بپردازند.<ref>[https://www.manaviyat.ir/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D8%A8%DA%A9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B9%D9%84%D9%84-%D9%88-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AF/ آقایی، «تغییر سبک زندگی و علل و انگیزه‌‌های مدگرایی»، وب‌سایت مؤسسه فرهنگی هنری سبک‌زندگی آل یاسین.]</ref>  رقابت‌های جدی زنان در فشن و جراحی زیبایی اندام، عمدتا ناشی از فشار اجتماعی است.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1668489592-10344-46-3.pdf کیخسروانی و دیگران، «رابطه بین گرايش به جراحی زيبايی با نگرش به مد و تصوير بدنی منفی زنان متقاضی جراحی زيبايی با تکیه بر نوع جراحی: نقش میانجیگری تنظیم شناختی هیجان»، 1401ش، ص47.]</ref>

==مدگرایی زنان ایرانی==
هرچند آراستگی زنان ایرانی سابقه دیرینه داشته و در سبک‌زندگی ایرانی اسلامی، «رسیدن به خود» غالباً ویژگی زنانه تفسیر می‌شد؛<ref>[https://www.asriran.com/fa/news/1106463/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%DA%A9%D8%B1%D9%85-%D8%B6%D8%AF%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3-%D8%A8%D9 علیخواه، «مردانگی و کرم ضدآفتاب»، وب‌سایت خبری تحلیلی عصر ایران.]</ref> اما مدگرایی به سبک‌زندگی غربی در سال1321ش. توسط خانمی به نام زینت جهانشاه وارد ایران شد؛ وی در برگشت از سوئیس، خیاط‌خانه‌ای را با نمایش مد لباس‌های فرنگی در تهران راه اندازی کرده و به تشویق مصرف مد پرداخت.<ref> [https://www.porseman.com/article/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9F/147392 «نگاهی به پدیده مدگرایی در جهان و ایران؟»، وب‌سایت پرسمان.]</ref>  

در گذشته؛ «نحوه بودن» با «نحوه عملکرد» زنان ایرانی تناسب داشته؛ آراستگی آنها متناسب با نقش‌های جنستی‌شان تفسیر می‌شد؛<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 207.]</ref>  اما با ورود مدگرایی، استایل‌‌های زنانه بر وظایف زنانگی اولویت یافته<ref> [https://www.asriran.com/fa/news/1106463/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%DA%A9%D8%B1%D9%85-%D8%B6%D8%AF%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3-%D8%A8%D9 علیخواه، «مردانگی و کرم ضدآفتاب»، وب‌سایت خبری تحلیلی عصر ایران.]</ref>  و بدن زنانه به‌عنوان برساخت اجتماعی تبدیل به یک ابژه شد. در چنین فرایند است که مدگرایی در ابعاد و سطوح مختلف در میان زنان ایرانی رواج می‌یابد.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 210-207.]</ref>  

امروزه با قطع نظر از مدل‌های متنوع لباس‌های زنانه، ايران در جراحي زيبايي بيني مقام اول را در دنيا داشته و 80% از زنان ایرانی به انجام عمل زيبايي بینی تمایل دارند.<ref> [https://jas.ui.ac.ir/article_22919_0a80ef0952bc6aacefb3db44ab8d55b0.pdf نقدی و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های50، 60 و 70 شهر اصفهان»، 1397ش، ص185.]</ref>  حدود یک‌میلیون جراحی پلاستیک در سال در کشور انجام می‌شود که بیشترین متقاضی آنها زنان و دختران جوان هستند.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 210.]</ref>  در برخی از وب‌سایت‌های ایرانی از 80 مدل ناخن زنانه ترند پاییز 1404ش. و 50 مدل طرم ناخن کروم متناسب با لباس‌های زنانه تبلیغ می‌شود.<ref> «50 [https://www.shixon.com/blog/articles/2934/50-%d9%85%d8%af%d9%84-%d8%b7%d8%b1%d8%ad-%d9%86%d8%a7%d8%ae%d9%86-%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%85-%d8%ac%d8%af%db%8c%d8%af-%d9%85%d8%af%d9%84-%d9%86%d8%a7%d8%ae%d9%86-%da%a9%d8%b1%d9%88%d9%85-1404 مدل طرح ناخن کروم جدید» وب‌سایت فروشگاه شیکسون.]</ref>  در ایران سالیانه حداقل 16میلیارد تومان صرف جراحی‌های زیبایی می‌شود، سالیانه 52 زن براثر انجام عمل لیپوساکشن جان خود را از دست می‌دهند.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 209.]</ref>  برخی زنان برای لاغری اندام به مصرف مواد مخدر به‌ویژه شیشه پرداخته و در نتیجه معتاد می‌شوند.<ref>ک[https://ensani.ir/file/download/article/1668489592-10344-46-3.pdf یخسروانی و دیگران، «رابطه بین گرايش به جراحی زيبايی با نگرش به مد و تصوير بدنی منفی زنان متقاضی جراحی زيبايی با تکیه بر نوع جراحی: نقش میانجیگری تنظیم شناختی هیجان»، 1401ش، ص40.]</ref><ref group="دیدگاه">مطالب این بند را میتوان مدگرایی دانست؟</ref>

==آثار و پیامدهای مدگرایی== 
هرچند محققین؛ آراستگی، نشاط، رهایی از یکنواختی و ارضای هیجانات زنانه را از آثار مثبت مدگرایی می‌دانند؛<ref>[https://www.porseman.com/article/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%9F/147392 «نگاهی به پدیده مدگرایی در جهان و ایران؟»، وب‌سایت پرسمان.]</ref> اما در عین حال معتقدند که مدگرایی افراطی،<ref group="دیدگاه">پس عنوان نیاز به اصلاح دارد: پیامدهای مدگرایی افراطی</ref> پیامدهای سنگینی را بر مصرف‌ کنندگان مد، خانواده‌ها و جامعه تحمیل می‌کند:  

'''1. پیامدهای اخلاقی و اجتماعی:'''
 
• کاهش منزلت زنان در سطح جذابیت‌های جنسی.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/20121212084749-9419-25.pdf کارپرور، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، 1390ش، ص137.]</ref>  

• ولگردی زنان در مراکز فروش کالاهای لوکس.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/20121212084749-9419-25.pdf کارپرور، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، 1390ش، ص143.]</ref> 

• بحران خانوادگی ناشی از ناسازگاری مردان با زنان مردنما.<ref> [https://journals.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص28.]</ref>  
 
'''2. پیامدهای روان‌شناختی'''

•	عدم انطباق هویت برساخته با هویت زنانگی.<ref> [https://journals.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص26.]</ref> 

•	بدریخت انگاری بدن و کاهش عزت نفس.<ref>[https://ensani.ir/file/download/article/1668489592-10344-46-3.pdf کیخسروانی و دیگران، «رابطه بین گرايش به جراحی زيبايی با نگرش به مد و تصوير بدنی منفی زنان متقاضی جراحی زيبايی با تکیه بر نوع جراحی: نقش میانجیگری تنظیم شناختی هیجان»، 1401ش، ص40.]</ref>

•	نارضایتی از خود و ابتلا به افسردگی.<ref>[https://faculty.kashanu.ac.ir/file/download/page/1580729658-.-.pdf یعقوبی، بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی، 8931ش، ص89.]</ref> 

'''3. پیامدهای سلامتی و بهداشتی'''

•	اعتیاد به مواد مخدر به‌دلیل استفاده از آنها به‌ویژه شیشه برای لاغری.<ref> [https://ensani.ir/file/download/article/20121212084749-9419-25.pdf کارپرور، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، 1390ش، ص143.]</ref> 

•	جراحی زیبایی و ابتلا به معلولیت‌های جسمی و خطرات جانی.<ref>[https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 209.]</ref>

==اسلام و تصحیح مدهای زنانه==
اسلام فراتر از این‌که اسراف<ref>سوره سباء، آیه 34.</ref> و جلوه‌گری زنان برای مردان نامحرم را منع می‌کند.<ref>سوره احزاب، آیه 33.</ref>  بدن زنانه را به‌عنوان آفریده خدا و دارای کارویژه‌های جنسیتی می‌داند که به بهترین صورت خلق‌شده است؛ لذا بر تناسب «نحوه بودن» با «نحوه عملکرد» زنان تأکید کرده؛ زیبایی و آراستگی آنها را متناسب با نقش‌های جنستی‌شان تفسیر می‌کند.<ref> [https://journal.alzahra.ac.ir/article_4238_fa8c61679daf6f1841cc9c710bccff49.pdf گنجی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، 1398ش، 207.]</ref>  اسلام مخالف مردنمایی زنان در پوشش و آرایش است.<ref>[https://jpf.dte.ir/article_76988_e1454f32cfee3ea1576a58f069cbc1ac.pdf موسوی، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، 1403ش، ص21.]</ref>  فشن‌های معطوف به شهرت را تقبیح کرده، حفظ کرامت زن را در رعایت عفت و حیای زنانه می‌داند.<ref>[https://eheyat.com/%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%88-%D9%86%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%D8%B1%D8%B9%DB%8C-%D8%AF%D8%B1/ «مدگرایی و شناخت باید و نباید های شرعی در زمینه ی مدگرایی»، پایگاه اطلاع رسانی هیأت رزمندگان اسلام.]</ref> 

کارشناسان برای تصحیح الگوی مدهای زنانه بر مبنای اسلام، معتقد به سیاست‌گذاری‌ها، نظارت و تقویت فرهنگ عمومی در حوزه صنعت مد‌های زنانه متناسب با منزلت زنانگی در فرهنگ ایرانی اسلامی هستند.<ref>[https://rahyaftt.ir/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D9%86%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%D8%B1-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87-%D9%85%D8%AF-%D9%88/ «تحولات جنسیتی نوجوانان پسر در حوزه مد و لباس»، وب‌سایت اندیشکده رهیافت.]</ref><ref group="دیدگاه">جنبه منفی و مقابله با مدگرایی در این بخش زیاد شده است. </ref>
==پانویس==
{{پانویس}} 
{{پانویس پیش‌نویس}}
==منابع==
* قرآن کریم
* آقایی، سیدعلی، «تغییر سبک زندگی و علل و انگیزه‌‌های مدگرایی»، وب‌سایت مؤسسه فرهنگی هنری سبک‌زندگی آل یاسین، تاریخ درج مطلب:  10 دی 1397ش.  
* پاشکنی، رسم دردناک زنان چین باستان برای زیبایی»، وب‌سایت خبرگزاری ایمنا، تاریخ درج مطلب: 13 تیر 1402ش.
* «تحولات جنسیتی نوجوانان پسر در حوزه مد و لباس»، وب‌سایت اندیشکده رهیافت، تاریخ بازدید مطلب: 20 آبان 1404ش.
* «50 مدل طرح ناخن کروم جدید» وب‌سایت فروشگاه شیکسون، تاریخ بازدید مطلب: 24 آبان 1404ش.
* رفیعی، ملکه و بخارایی، احمد، «زنان و گرایش به مد»، زن در توسعه و سیاست، شماره 3، پاییز 1395ش.
* عبداللهیان، حمید و دیگران، «بازنمایی مردانگی در آگهی‌های تبلیغاتی مجلات خانوادگی»، جامعه‌پژوهی فرهنگی، شماره 33، آذر 1398ش.
* علیخواه، فردین، «مردانگی و کرم ضدآفتاب»، وب‌سایت خبری تحلیلی عصر ایران، تاریخ درج مطلب: 1 آبان 1404ش.
* «غول‌های صنعت فشن، چطور دنیای پوشاک را می‌چرخانند؟»، پایگاه خبری اطاق بازرگانی، تاریخ درج مطلب: 17 مرداد 1395ش.
* کارپرور، ریحانه، «زنان و اصلاح الگوی مصرف»، طهورا، شماره11، زمستان 1390ش.
* «کیت میدلتون، ملکه مد جهان»، پایگاه خبری برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: 3 تیر 1394ش.  
* کیخسروانی، مولود و دیگران، «رابطه بین گرايش به جراحی زيبايی با نگرش به مد و تصوير بدنی منفی زنان متقاضی جراحی زيبايی با تکیه بر نوع جراحی: نقش میانجیگری تنظیم شناختی هیجان»، پژوهش‌های روانشناسی اجتماعی، شماره 46، تابستان 1401ش.
* گنجی، مهدی و دیگران، «تبارشناسی اجتماعی دست‏کاری بدن در زنان ایرانی»، مطالعات زن و خانواده، شماره 13، بهار و تابستان 1398ش.
* «مدگرایی و شناخت باید و نباید های شرعی در زمینه ی مدگرایی»، پایگاه اطلاع رسانی هیأت رزمندگان اسلام، تاریخ بازدید مطلب: 28 آبان 1404ش.
* مظاهری، علی‌اکبر، «دین و زندگی در امپراتوری روم»، وب‌سایت راسخون، تاریخ درج مطلب: 5 آذر 1396ش.
* مقصودی‌پور، محمدرضا، «جایگاه مد در سیاست، جامعه و جنسیت چیست؟»، وب‌سایت مدرسه هنری ایده، تاریخ درج مطلب: 19اردیبهشت 1400ش.
* مکنون، ثریا و عطائی‌آشتیانی، زهره، «شکل‌گیري مبانی «نظام الگوي مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»، زن در فرهنگ و هنر، شماره1، پاییز 1390ش.
* موذن‌ سلطان‌آبادی، معصومه و مریجی، شمس‌الله، «بررسی مناسبات هویت و جنسیت با مصرف در دو رهیافت غربی و اسلامی»، دو فصلنامه دین و سیاست فرهنگی، شماره 7، پاییز و زمستان 1395ش.
* موسوی، سیده‌طاهره، «مدگرایی زنان در مردانه‌پوشی»، تبلیغ و خانواده، شماره 5، پاییز و زمستان 1403ش.
* موسوی، مریم، «خاطره‌انگیزترین مدل موهای کیت میدلتون ملکه مد جهان»، وب‌سایت ژومنت، تاریخ بازدید مطلب: 21 آبان 1404ش.
* «نشان ملکه مد جهان به مرجان دلخواه تعلق گرفت»، وب‌سایت افق بازار، تاریخ بازدید مطلب: 21 آبان 1404ش.
* «نظام سرمایه‌داری صنعت مُد و زنان «فراواقعی»، وب‌سایت تبیین، تاریخ درج مطلب: 30 مرداد 1397ش.
* نقدی، اسداله و دیگران، «تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های50، 60 و 70 شهر اصفهان»، جامعه‌شناسی کاربردی، شماره4، زمستان 1397ش.
* «نگاهی به پدیده مدگرایی در جهان و ایران؟»، وب‌سایت پرسمان، تاریخ درج مطلب: 16 اسفند 1390ش.
* یعقوبی، فاطمه، «بررسی نقش شبکه‌های اجتماعی مجازی در گرایش دختران به مد وخودآرایی»، دانشگاه کاشان، 8931ش.