شهلا شفیق: تفاوت میان نسخهها
ویرایش متن |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<big>'''شهلا شفیق'''</big>؛ جامعهشناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانی. | <big>'''شهلا شفیق'''</big>؛ جامعهشناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانی در فرانسه. | ||
شهلا شفیق، [[جامعهشناس]]، نویسنده و [[پژوهشگر]] ایرانیِ مقیم فرانسه است. حوزۀ تخصصی او بر تحلیل نظری و جامعهشناختی پیوند میان اسلامگرایی سیاسی، مناسبات جنسیتی و ساختارهای اجتماعی متمرکز است. او بهدلیل فعالیتهای علمی و مدنی، نشان لژیون دونوُر فرانسه را دریافت کرده و آثار متعددی در مسائل زنان، توتالیتاریسم و ادبیات منتشر کرده است. | شهلا شفیق، [[جامعهشناس]]، نویسنده و [[پژوهشگر]] ایرانیِ مقیم فرانسه است. حوزۀ تخصصی او بر تحلیل نظری و جامعهشناختی پیوند میان اسلامگرایی سیاسی، مناسبات جنسیتی و ساختارهای اجتماعی متمرکز است. او بهدلیل فعالیتهای علمی و مدنی، نشان لژیون دونوُر فرانسه را دریافت کرده و آثار متعددی در مسائل زنان، توتالیتاریسم و ادبیات منتشر کرده است. | ||
==زندگینامه== | ==زندگینامه== | ||
شهلا شفیق در خانوادهای غیرمذهبی رشد کرد و او همزمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۳۵۷]]<nowiki/>ش، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. پس از استقرار [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] شفیق از [[ایران]] مهاجرت کرد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/bio/ «شهلا شفیق»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعهشناسی خود را از دانشگاه دوفین پاریس دریافت کرد. رسالۀ او با عنوان «اسلام سیاسی و جنسیت» جایزۀ بهترین پژوهش دانشگاهی [[روزنامه لوموند|روزنامۀ لوموند]] را دریافت کرد که از جوایز معتبر علمی در [[فرانسه]] بهشمار میرود.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.]</ref> | |||
شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعهشناسی خود را از دانشگاه | |||
==دیدگاهها== | ==دیدگاهها== | ||
محور اصلی اندیشههای شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظامهای ایدئولوژیک بر پایۀ تفکیک جنسیتی است. | محور اصلی اندیشههای شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظامهای ایدئولوژیک بر پایۀ [[تفکیک جنسیتی]] است. | ||
* | * شفیق، اسلامگرایی سیاسی را ایدئولوژی مبتنی بر تفکیک جنسیتی و نظم مردسالارانه میداند که از شریعت برای تبیین نابرابریها استفاده میکند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%d8%8c-%d8%ac%d9%86%d8%b3-%d9%88-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c%d8%aa/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> | ||
* | * [[سکولاریسم]] از منظر شفیق، امکان تنظیم عقلانیِ مناسبات اجتماعی را فراهم میکند؛ بنابراین، خروج دین از عرصۀ قانونگذاری، شرط لازم برای تضمین آزادی عقیده است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%d8%8c-%d8%ac%d9%86%d8%b3-%d9%88-%d8%ac%d9%86%d8%b3%db%8c%d8%aa/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> | ||
* | * تلاش برای تحقق [[برابری جنسیتی]] در چارچوب آموزههای دینی، به تقویت هویتهای مذهبی و بازتولید [[اسلامگرایی]] میانجامد. شفیق تأکید میکند که برابری جنسیتی تنها در بستر حقوقی و بر مبنای اصول فرادینی و جهانشمول امکانپذیر است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/%d8%a7%d8%b3%d9%84%d8%a7%d9%85%e2%80%8c%da%af%d8%b1%d8%a7%db%8c%db%8c%d8%8c-%d8%a7%d9%86%d9%82%d9%84%d8%a7%d8%a8-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d9%81%d9%85%db%8c%d9%86%db%8c%d8%b3%d9%85-%d8%a7/ «اسلامگرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وبسایت شهلا شفیق.]</ref> | ||
* | * او حجاب را در نظامهای ایدئولوژیک، ابزار ساماندهی معرفتیِ [[هویت جمعی]] و تفکیک جنسیتی در فضای عمومی میداند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/%d8%a7%db%8c%d8%af%d8%a6%d9%88%d9%84%d9%88%da%98%db%8c-%d9%88-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3-%d8%ad%d8%ac%d8%a7%d8%a8-%d9%88-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%da%af%d9%81%d8%aa%da%af%d9%88/ «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفتوگو با شهلا شفیق»، وبسایت شهلا شفیق.]</ref> | ||
* | * در واکنش به جنبش Me Too، شفیق ضمن دفاع از «آزادی اغواگری دوطرفه»، [[آزار جنسی]] را پدیدهای مرتبط با [[قدرت]] میداند که در آن فرد به «شیء» تقلیل یافته و رضایت متقابل وجود ندارد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/%D8%B4%D9%87%D9%84%D8%A7-%D8%B4%D9%81%DB%8C%D9%82-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA-%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2/ «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمیتوان از آزادی دفاع کرد»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> | ||
== | ==فعالیتهای شهلا شفیق== | ||
فعالیتهای شفیق در دو حوزۀ فکری و مدنی متمرکز است. او بهعنوان تحلیلگر در همایشها و رسانههای بینالمللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی میپردازد. در عرصۀ ادبی نیز با نگارش داستان و [[نمایشنامه]]، تجربههای [[تبعید]]، [[زندان]] و [[مهاجرت]] را بازنمایی کرده است. نقش او بهعنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری ایران و | فعالیتهای شفیق در دو حوزۀ فکری و مدنی متمرکز است. او بهعنوان تحلیلگر در همایشها و رسانههای بینالمللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی میپردازد. در عرصۀ ادبی نیز با نگارش [[داستان]] و [[نمایشنامه]]، تجربههای [[تبعید]]، [[زندان]] و [[مهاجرت]] را بازنمایی کرده است. نقش او بهعنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری [[ایران]] و [[فرانسه]]، بهویژه در موضوعاتی چون [[لائیسیته]] و [[حقوق شهروندی]]، قابل توجه است.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.]</ref> | ||
== | === مسئولیتها === | ||
شهلا شفیق از سال | شهلا شفیق از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴م با آژانس توسعۀ روابط بینفرهنگی شهروندی همکاری داشت و از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹م عضو شورای عالی برابری زنان و مردان در کشور فرانسه است.<ref>[https://denabooks.com/author-fa/%D8%B4%D9%81%DB%8C%D9%82%D8%8C-%D8%B4%D9%87%D9%84%D8%A7/ «شفیق، شهلا»، وبسایت نشر دنا]</ref> فعالیتهای او در آژانس توسعۀ روابط بینفرهنگی شهروندی شامل مدیریت پروژههای پیشگیری از [[خشونت علیه زنان]]، آموزش و حمایت از زنان مهاجر و ترویج [[سکولاریسم]] در جوامع چندفرهنگی بوده است. شفیق در سال ۲۰۰۸م بهعنوان چهرۀ برتر گفتوگوی بینفرهنگی اروپا مورد تقدیر قرار گرفت.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.]</ref> | ||
==آثار و نوشتهها== | === آثار و نوشتهها === | ||
کتاب «زنان زیر حجاب؛ چهرۀ قوانین اسلامی»، کتاب «توتالیتاریسم اسلامی؛ پندار یا واقعیت؟»، کتاب «اسلام سیاسی، جنسیت و جنسگونگی» و همچنین آثار ادبی مانند «جاده و مه» و «از آینه بپرس»، بخش از آثار شهلا شفیق است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/category/livres/ «کتابها»، وبسایت شهلا شفیق.]</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
نسخهٔ ۲۴ آذر ۱۴۰۴، ساعت ۱۹:۱۳
شهلا شفیق؛ جامعهشناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانی در فرانسه.
شهلا شفیق، جامعهشناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانیِ مقیم فرانسه است. حوزۀ تخصصی او بر تحلیل نظری و جامعهشناختی پیوند میان اسلامگرایی سیاسی، مناسبات جنسیتی و ساختارهای اجتماعی متمرکز است. او بهدلیل فعالیتهای علمی و مدنی، نشان لژیون دونوُر فرانسه را دریافت کرده و آثار متعددی در مسائل زنان، توتالیتاریسم و ادبیات منتشر کرده است.
زندگینامه
شهلا شفیق در خانوادهای غیرمذهبی رشد کرد و او همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. پس از استقرار جمهوری اسلامی شفیق از ایران مهاجرت کرد.[۱] شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعهشناسی خود را از دانشگاه دوفین پاریس دریافت کرد. رسالۀ او با عنوان «اسلام سیاسی و جنسیت» جایزۀ بهترین پژوهش دانشگاهی روزنامۀ لوموند را دریافت کرد که از جوایز معتبر علمی در فرانسه بهشمار میرود.[۲]
دیدگاهها
محور اصلی اندیشههای شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظامهای ایدئولوژیک بر پایۀ تفکیک جنسیتی است.
- شفیق، اسلامگرایی سیاسی را ایدئولوژی مبتنی بر تفکیک جنسیتی و نظم مردسالارانه میداند که از شریعت برای تبیین نابرابریها استفاده میکند.[۳]
- سکولاریسم از منظر شفیق، امکان تنظیم عقلانیِ مناسبات اجتماعی را فراهم میکند؛ بنابراین، خروج دین از عرصۀ قانونگذاری، شرط لازم برای تضمین آزادی عقیده است.[۴]
- تلاش برای تحقق برابری جنسیتی در چارچوب آموزههای دینی، به تقویت هویتهای مذهبی و بازتولید اسلامگرایی میانجامد. شفیق تأکید میکند که برابری جنسیتی تنها در بستر حقوقی و بر مبنای اصول فرادینی و جهانشمول امکانپذیر است.[۵]
- او حجاب را در نظامهای ایدئولوژیک، ابزار ساماندهی معرفتیِ هویت جمعی و تفکیک جنسیتی در فضای عمومی میداند.[۶]
- در واکنش به جنبش Me Too، شفیق ضمن دفاع از «آزادی اغواگری دوطرفه»، آزار جنسی را پدیدهای مرتبط با قدرت میداند که در آن فرد به «شیء» تقلیل یافته و رضایت متقابل وجود ندارد.[۷]
فعالیتهای شهلا شفیق
فعالیتهای شفیق در دو حوزۀ فکری و مدنی متمرکز است. او بهعنوان تحلیلگر در همایشها و رسانههای بینالمللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی میپردازد. در عرصۀ ادبی نیز با نگارش داستان و نمایشنامه، تجربههای تبعید، زندان و مهاجرت را بازنمایی کرده است. نقش او بهعنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری ایران و فرانسه، بهویژه در موضوعاتی چون لائیسیته و حقوق شهروندی، قابل توجه است.[۸]
مسئولیتها
شهلا شفیق از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴م با آژانس توسعۀ روابط بینفرهنگی شهروندی همکاری داشت و از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹م عضو شورای عالی برابری زنان و مردان در کشور فرانسه است.[۹] فعالیتهای او در آژانس توسعۀ روابط بینفرهنگی شهروندی شامل مدیریت پروژههای پیشگیری از خشونت علیه زنان، آموزش و حمایت از زنان مهاجر و ترویج سکولاریسم در جوامع چندفرهنگی بوده است. شفیق در سال ۲۰۰۸م بهعنوان چهرۀ برتر گفتوگوی بینفرهنگی اروپا مورد تقدیر قرار گرفت.[۱۰]
آثار و نوشتهها
کتاب «زنان زیر حجاب؛ چهرۀ قوانین اسلامی»، کتاب «توتالیتاریسم اسلامی؛ پندار یا واقعیت؟»، کتاب «اسلام سیاسی، جنسیت و جنسگونگی» و همچنین آثار ادبی مانند «جاده و مه» و «از آینه بپرس»، بخش از آثار شهلا شفیق است.[۱۱]
پانویس
- ↑ «شهلا شفیق»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.
- ↑ «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.
- ↑ «اسلام، جنس و جنسیت»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.
- ↑ «اسلام، جنس و جنسیت»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.
- ↑ «اسلامگرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وبسایت شهلا شفیق.
- ↑ «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفتوگو با شهلا شفیق»، وبسایت شهلا شفیق.
- ↑ «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمیتوان از آزادی دفاع کرد»، وبسایت شخصی شهلا شفیق.
- ↑ «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.
- ↑ «شفیق، شهلا»، وبسایت نشر دنا
- ↑ «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi.
- ↑ «کتابها»، وبسایت شهلا شفیق.
منابع
- «اسلام، جنس و جنسیت»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: 13 می 2014م.
- «اسلامگرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: 18 آپریل 2021م.
- «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفتوگو با شهلا شفیق»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: 1 نوامبر 2018م.
- «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمیتوان از آزادی دفاع کرد»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: 27 ژانویه 2018م.
- «شهلا شفیق»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بازدید: 22 آذر 1404ش.
- «شهلا شفیق»، وبسایت نشر دنا، تاریخ بازدید: 22 آذر 1404ش.
- «کتابها»، وبسایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بازدید: 22 آذر 1404ش.
- «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وبسایت rfi، تاریخ بارگذاری: 23 مارس 2017م.