پرش به محتوا

شهلا شفیق: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران‌پدیا
جز حمید گلزار صفحهٔ پیش‌نویس:شهلا شفیق را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به شهلا شفیق منتقل کرد
زدن لینک داخلی
خط ۴: خط ۴:


== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
شهلا شفیق در خانواده‌ای غیرمذهبی رشد کرد و او هم‌زمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در [[سال ۱۳۵۷]]<nowiki/>ش، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. پس از استقرار [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] شفیق از [[ایران]] مهاجرت کرد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/bio/ «شهلا شفیق»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه دوفین پاریس دریافت کرد. رسالهٔ او با عنوان «اسلام سیاسی و جنسیت» جایزهٔ بهترین پژوهش دانشگاهی [[روزنامه لوموند|روزنامهٔ لوموند]] را دریافت کرد که از جوایز معتبر علمی در [[فرانسه]] به‌شمار می‌رود.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وب‌سایت rfi.]</ref>
شهلا شفیق در خانواده‌ای غیرمذهبی رشد کرد و او هم‌زمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] در سال ۱۳۵۷ش، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. پس از استقرار [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] شفیق از [[ایران]] [[مهاجرت]] کرد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/bio/ «شهلا شفیق»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref> شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه دوفین پاریس دریافت کرد. رسالهٔ او با عنوان «اسلام سیاسی و جنسیت» جایزهٔ بهترین پژوهش دانشگاهی [[روزنامه لوموند|روزنامهٔ لوموند]] را دریافت کرد که از جوایز معتبر علمی در [[فرانسه]] به‌شمار می‌رود.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وب‌سایت rfi.]</ref>


== دیدگاه‌ها ==
== دیدگاه‌ها ==
محور اصلی اندیشه‌های شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظام‌های ایدئولوژیک بر پایهٔ [[تفکیک جنسیتی]] است.
محور اصلی اندیشه‌های شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظام‌های ایدئولوژیک بر پایهٔ [[تفکیک جنسیتی]] است.
* شفیق، اسلام‌گرایی سیاسی را ایدئولوژی مبتنی بر تفکیک جنسیتی و نظم مردسالارانه می‌داند که از شریعت برای تبیین نابرابری‌ها استفاده می‌کند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-اسلام،-جنس-و-جنسیت/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>
* شفیق، اسلام‌گرایی سیاسی را ایدئولوژی مبتنی بر تفکیک جنسیتی و نظم [[مردسالاری|مردسالارانه]] می‌داند که از شریعت برای تبیین نابرابری‌ها استفاده می‌کند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-اسلام،-جنس-و-جنسیت/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>
* [[سکولاریسم]] از منظر شفیق، امکان تنظیم عقلانیِ مناسبات اجتماعی را فراهم می‌کند؛ بنابراین، خروج دین از عرصهٔ قانون‌گذاری، شرط لازم برای تضمین آزادی عقیده است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-اسلام،-جنس-و-جنسیت/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>
* [[سکولاریسم]] از منظر شفیق، امکان تنظیم عقلانیِ مناسبات اجتماعی را فراهم می‌کند؛ بنابراین، خروج [[دین]] از عرصهٔ قانون‌گذاری، شرط لازم برای تضمین آزادی عقیده است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/1-اسلام،-جنس-و-جنسیت/ «اسلام، جنس و جنسیت»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>
* تلاش برای تحقق [[برابری جنسیتی]] در چارچوب آموزه‌های دینی، به تقویت هویت‌های مذهبی و بازتولید [[اسلام‌گرایی]] می‌انجامد. شفیق تأکید می‌کند که برابری جنسیتی تنها در بستر حقوقی و بر مبنای اصول فرادینی و جهان‌شمول امکان‌پذیر است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/اسلام‌گرایی،-انقلاب-ایران-و-فمینیسم-ا/ «اسلام‌گرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>
* تلاش برای تحقق [[برابری جنسیتی]] در چارچوب آموزه‌های دینی، به تقویت هویت‌های مذهبی و بازتولید [[اسلام‌گرایی]] می‌انجامد. شفیق تأکید می‌کند که برابری جنسیتی تنها در بستر حقوقی و بر مبنای اصول فرادینی و جهان‌شمول امکان‌پذیر است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/اسلام‌گرایی،-انقلاب-ایران-و-فمینیسم-ا/ «اسلام‌گرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>
* او حجاب را در نظام‌های ایدئولوژیک، ابزار سامان‌دهی معرفتیِ [[هویت جمعی]] و تفکیک جنسیتی در فضای عمومی می‌داند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/ایدئولوژی-و-لباس-حجاب-و-سیاست-در-گفتگو/ «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفت‌وگو با شهلا شفیق»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>
* او [[حجاب]] را در نظام‌های ایدئولوژیک، ابزار سامان‌دهی معرفتیِ [[هویت جمعی]] و [[تفکیک جنسیتی]] در فضای عمومی می‌داند.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/ایدئولوژی-و-لباس-حجاب-و-سیاست-در-گفتگو/ «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفت‌وگو با شهلا شفیق»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>
* در واکنش به جنبش Me Too، شفیق ضمن دفاع از «آزادی اغواگری دوطرفه»، [[آزار جنسی]] را پدیده‌ای مرتبط با [[قدرت]] می‌داند که در آن فرد به «شیء» تقلیل یافته و رضایت متقابل وجود ندارد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/شهلا-شفیق-با-دفاع-از-خشونت-نمی‌توان-از/ «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمی‌توان از آزادی دفاع کرد»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>
* در واکنش به جنبش Me Too، شفیق ضمن دفاع از «آزادی اغواگری دوطرفه»، [[آزار جنسی]] را پدیده‌ای مرتبط با [[قدرت]] می‌داند که در آن فرد به «شیء» تقلیل یافته و رضایت متقابل وجود ندارد.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/شهلا-شفیق-با-دفاع-از-خشونت-نمی‌توان-از/ «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمی‌توان از آزادی دفاع کرد»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق.]</ref>


== فعالیت‌های شهلا شفیق ==
== فعالیت‌های شهلا شفیق ==
فعالیت‌های شفیق در دو حوزهٔ فکری و مدنی متمرکز است. او به‌عنوان تحلیل‌گر در همایش‌ها و رسانه‌های بین‌المللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی می‌پردازد. در عرصهٔ ادبی نیز با نگارش [[داستان]] و [[نمایشنامه]]، تجربه‌های [[تبعید]]، [[زندان]] و [[مهاجرت]] را بازنمایی کرده است. نقش او به‌عنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری [[ایران]] و [[فرانسه]]، به‌ویژه در موضوعاتی چون [[لائیسیته]] و [[حقوق شهروندی]]، قابل توجه است.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وب‌سایت rfi.]</ref>
فعالیت‌های شفیق در دو حوزهٔ فکری و مدنی متمرکز است. او به‌عنوان تحلیل‌گر در همایش‌ها و رسانه‌های بین‌المللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی می‌پردازد. در عرصهٔ ادبی نیز با نگارش [[داستان]] و [[نمایشنامه]]، تجربه‌های [[تبعید]]، [[زندان]] و مهاجرت را بازنمایی کرده است. نقش او به‌عنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری [[ایران]] و [[فرانسه]]، به‌ویژه در موضوعاتی چون [[لائیسیته]] و [[حقوق شهروندی]]، قابل توجه است.<ref>[https://www.rfi.fr/fa/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/20170323-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D9%87-%D8%AF%D9%87%D9%87-%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%B4-%D9%81%DA%A9%D8%B «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وب‌سایت rfi.]</ref>


=== مسئولیت‌ها ===
=== مسئولیت‌ها ===
خط ۲۱: خط ۲۱:


=== آثار و نوشته‌ها ===
=== آثار و نوشته‌ها ===
کتاب «زنان زیر حجاب؛ چهرهٔ قوانین اسلامی»، کتاب «توتالیتاریسم اسلامی؛ پندار یا واقعیت؟»، کتاب «اسلام سیاسی، جنسیت و جنس‌گونگی» و همچنین آثار ادبی مانند «جاده و مه» و «از آینه بپرس»، بخش از آثار شهلا شفیق است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/category/livres/ «کتاب‌ها»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>
[[کتاب]] «زنان زیر حجاب؛ چهرهٔ قوانین اسلامی»، کتاب «توتالیتاریسم اسلامی؛ پندار یا واقعیت؟»، کتاب «اسلام سیاسی، جنسیت و جنس‌گونگی» و همچنین آثار ادبی مانند «جاده و مه» و «از آینه بپرس»، بخشی از آثار شهلا شفیق است.<ref>[https://chahlachafiq.com/farsi/category/livres/ «کتاب‌ها»، وب‌سایت شهلا شفیق.]</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==

نسخهٔ ۲۶ آذر ۱۴۰۴، ساعت ۰۹:۰۱

شهلا شفیق؛ جامعه‌شناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانی در فرانسه.

شهلا شفیق، جامعه‌شناس، نویسنده و پژوهشگر ایرانیِ مقیم فرانسه است. حوزهٔ تخصصی او بر تحلیل نظری و جامعه‌شناختی پیوند میان اسلام‌گرایی سیاسی، مناسبات جنسیتی و ساختارهای اجتماعی متمرکز است. او به‌دلیل فعالیت‌های علمی و مدنی، نشان لژیون دونوُر فرانسه را دریافت کرده و آثار متعددی در مسائل زنان، توتالیتاریسم و ادبیات منتشر کرده است.

زندگی‌نامه

شهلا شفیق در خانواده‌ای غیرمذهبی رشد کرد و او هم‌زمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ش، فعالیت سیاسی خود را آغاز کرد. پس از استقرار جمهوری اسلامی شفیق از ایران مهاجرت کرد.[۱] شفیق در سال ۲۰۰۹م، دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه دوفین پاریس دریافت کرد. رسالهٔ او با عنوان «اسلام سیاسی و جنسیت» جایزهٔ بهترین پژوهش دانشگاهی روزنامهٔ لوموند را دریافت کرد که از جوایز معتبر علمی در فرانسه به‌شمار می‌رود.[۲]

دیدگاه‌ها

محور اصلی اندیشه‌های شهلا شفیق، تحلیل سازوکارهای شناختی و اجتماعیِ نظام‌های ایدئولوژیک بر پایهٔ تفکیک جنسیتی است.

  • شفیق، اسلام‌گرایی سیاسی را ایدئولوژی مبتنی بر تفکیک جنسیتی و نظم مردسالارانه می‌داند که از شریعت برای تبیین نابرابری‌ها استفاده می‌کند.[۳]
  • سکولاریسم از منظر شفیق، امکان تنظیم عقلانیِ مناسبات اجتماعی را فراهم می‌کند؛ بنابراین، خروج دین از عرصهٔ قانون‌گذاری، شرط لازم برای تضمین آزادی عقیده است.[۴]
  • تلاش برای تحقق برابری جنسیتی در چارچوب آموزه‌های دینی، به تقویت هویت‌های مذهبی و بازتولید اسلام‌گرایی می‌انجامد. شفیق تأکید می‌کند که برابری جنسیتی تنها در بستر حقوقی و بر مبنای اصول فرادینی و جهان‌شمول امکان‌پذیر است.[۵]
  • او حجاب را در نظام‌های ایدئولوژیک، ابزار سامان‌دهی معرفتیِ هویت جمعی و تفکیک جنسیتی در فضای عمومی می‌داند.[۶]
  • در واکنش به جنبش Me Too، شفیق ضمن دفاع از «آزادی اغواگری دوطرفه»، آزار جنسی را پدیده‌ای مرتبط با قدرت می‌داند که در آن فرد به «شیء» تقلیل یافته و رضایت متقابل وجود ندارد.[۷]

فعالیت‌های شهلا شفیق

فعالیت‌های شفیق در دو حوزهٔ فکری و مدنی متمرکز است. او به‌عنوان تحلیل‌گر در همایش‌ها و رسانه‌های بین‌المللی به بررسی وضعیت حقوق زنان و پیامدهای حاکمیت قوانین مذهبی می‌پردازد. در عرصهٔ ادبی نیز با نگارش داستان و نمایشنامه، تجربه‌های تبعید، زندان و مهاجرت را بازنمایی کرده است. نقش او به‌عنوان رابط فرهنگی میان فضای فکری ایران و فرانسه، به‌ویژه در موضوعاتی چون لائیسیته و حقوق شهروندی، قابل توجه است.[۸]

مسئولیت‌ها

شهلا شفیق از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۴م با آژانس توسعهٔ روابط بین‌فرهنگی شهروندی همکاری داشت و از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹م عضو شورای عالی برابری زنان و مردان در کشور فرانسه است.[۹] فعالیت‌های او در آژانس توسعهٔ روابط بین‌فرهنگی شهروندی شامل مدیریت پروژه‌های پیشگیری از خشونت علیه زنان، آموزش و حمایت از زنان مهاجر و ترویج سکولاریسم در جوامع چندفرهنگی بوده است. شفیق در سال ۲۰۰۸م به‌عنوان چهرهٔ برتر گفت‌وگوی بین‌فرهنگی اروپا مورد تقدیر قرار گرفت.[۱۰]

آثار و نوشته‌ها

کتاب «زنان زیر حجاب؛ چهرهٔ قوانین اسلامی»، کتاب «توتالیتاریسم اسلامی؛ پندار یا واقعیت؟»، کتاب «اسلام سیاسی، جنسیت و جنس‌گونگی» و همچنین آثار ادبی مانند «جاده و مه» و «از آینه بپرس»، بخشی از آثار شهلا شفیق است.[۱۱]

پانویس

منابع

  • «اسلام، جنس و جنسیت»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: ۱۳ می ۲۰۱۴م.
  • «اسلام‌گرایی، انقلاب ایران و فمینیسم اسلامی»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: ۱۸ آپریل ۲۰۲۱م.
  • «ایدئولوژی و لباس: حجاب و سیاست در گفت‌وگو با شهلا شفیق»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: ۱ نوامبر ۲۰۱۸م.
  • «شهلا شفیق: با دفاع از خشونت نمی‌توان از آزادی دفاع کرد»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بارگذاری: ۲۷ ژانویه ۲۰۱۸م.
  • «شهلا شفیق»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «شهلا شفیق»، وب‌سایت نشر دنا، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «کتاب‌ها»، وب‌سایت شخصی شهلا شفیق، تاریخ بازدید: ۲۲ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «قدردانی فرانسه از سه دهه تلاش فکری و اجتماعی شهلا شفیق»، وب‌سایت rfi، تاریخ بارگذاری: ۲۳ مارس ۲۰۱۷م.