پرش به محتوا

پیش‌نویس:عمارت آینالو

از ایران‌پدیا

عمارت آینالو؛ عمارتی تاریخی در دل جنگل‌های ارسباران در آذربایجان‌شرقی.

عمارت تاریخی آینالو در بخش خداآفرین شهرستان کلیبر در استان آذربایجان‌شرقی واقع شده است و از بناهای مهم تاریخی این منطقه به‌شمار می‌رود. این عمارت متعلق به دوره قاجار است و توسط تاجر ارمنی معروف به‌نام «طومانیانس» در سال ۱۹۰۷ میلادی ساخته شد. سقف فلزی این بنا به‌گونه‌ای طراحی شده بود که نور را مانند آینه بازتاب می‌داد و به‌همین دلیل مردم محلی آن را «آئینه لو» یا «آینالو» نامیده‌اند. امروزه تنها دیوارهای اصلی عمارت باقی مانده است و این اثر نشان‌دهندهٔ مهارت‌های ساخت و معماری آن دوران با مصالح و ابزار ساده در منطقه‌ای کوهستانی است.

تاریخچه ساخت و بانی عمارت آینالو

روستای آینالو که عمارت آینالو در آن واقع شده است؛ در ابتدا یک روستای ارمنی‌نشین بود، ولی پس از مهاجرت ارمنی‌ها به تبریز و تهران، به‌مرور مسلمان‌ نشین شد. عمارت آینالو توسط یک تاجر ارمنی معروف دوران قاجار به‌نام طومانیانس یا تومانیانس در سال ۱۹۰۷ میلادی همزمان با عمارت وینق ساخته شد.[۱] این عمارت به سبک معماری قاجاری با الهام از معماری قرن نوزدهم اروپا و روسیه ساخته شده است.[۲]

دلیل نام‌گذاری

نام عمارت و روستای آینالو از ویژگی خاص سقف فلزی بنای تاریخی آن یعنی عمارت آینالو گرفته شده که نور را مانند آینه بازتاب می‌داد و مردم محلی آن را «آئینه لو» به‌معنای «جای آینه»، نامیدند. سقف فلزی عمارت با انعکاس نور خورشید، ظاهری درخشان و آینه‌مانند ایجاد می‌کرد که این ویژگی منحصربه‌فرد، سبب ماندگاری نام «آینالو» در گویش محلی (آینالی) شد.[۳]

معماری عمارت آینالو

عمارت آینالو بر فراز تپه‌ای سنگی قرار دارد و به‌سبب موقعیت و ساختار خود، ظاهری قلعه‌مانند یافته است. این بنا با دیوارهایی از سنگ‌های تراشیده و منظم، در دو طبقه ساخته شده و دارای ایوانی سراسری و شش برج است که از نظر شکل، شبیه قلعه‌های قدیمی فرانسه‌ است.[۴] معماری روسی-اروپایی آن، با ایوان‌ها و برج‌ها، چشم‌اندازی از طبیعت اطراف ایجاد می‌کند. [۵] عمارت آینالو در حال حاضر نیاز جدی به مرمت و بازسازی دارد؛ تنها دیوارهای آن سالم مانده و بخشی از سقف ریخته یا مرمت جزئی شده است. [۶]

موقعیت جغرافیایی و آب‌وهوای اطراف عمارت آینالو

روستای آینالو در بخش خداآفرین شهرستان کلیبر استان آذربایجان‌شرقی واقع شده و بخشی از منطقه حفاظت‌شدهٔ ۸۰ هزار هکتاری ارسباران است. این روستا در فاصلهٔ ۴۵ تا ۵۵ کیلومتری شمال‌غربی شهر کلیبر و ۱۵ کیلومتری روستای عاشقلو (نزدیک ساحل رود ارس) قرار گرفته است. عمارت تاریخی آینالو نیز بر فراز کوهی در مجاورت روستا و در دل جنگل‌‌های ارسباران ساخته شده است.[۷] این عمارت به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود، به‌عنوان شکارگاه و اقامتگاه ثروتمندان مورد استفاده قرار می‌گرفت. روستای آینالو در ارتفاع حدود ۱۵۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و دارای اقلیم کوهستانی معتدل با بارش فراوان باران (۴۵۰–۶۰۰ میلی‌متر سالانه) است که پوشش گیاهی سرسبز آن را تضمین می‌کند.[۸] تابستان‌ها در این منطقه خنک و دلپذیر و پاییز و زمستان آن سرد و برفی است.[۹]
برای رسیدن به عمارت آینالو، باید از روستا حدود نیم ساعت پیاده‌روی از مسیرهای جنگلی یا ۲ کیلومتر جادهٔ خاکی نزدیک محدودهٔ حفاظت‌شدهٔ مارال‌ها را طی کرد. این نقطه نزدیک قلعه بابک و دره مکیدی است[۱۰] و به‌دلیل حفاظت‌شده بودن، حصارهای سیمی برای حیات وحش دور آن کشیده شده است.[۱۱]

بهترین زمان بازدید

بهترین فصل برای بازدید از عمارت آینالو، بهار و تابستان است که هوا معتدل و طبیعت در اوج زیبایی است و جاده‌ها قابل عبور هستند. پاییز برای مناظر رنگارنگ جنگل، مناسب طبیعت‌گردان مقاوم به سرما است، اما زمستان به‌دلیل برف سنگین توصیه نمی‌شود.[۱۲]

پوشش گیاهی و جانوری منطقه آینالو

منطقه حفاظت‌شده آینالو با پوشش گیاهی و جانوری غنی و متنوع، از ارزشمندترین زیستگاه‌های طبیعی ایران به‌ شمار می‌رود.​

پوشش گیاهی

گونه‌های اصلی شامل سرخدار، بلوط، زالزالک، گردو، انار، نارون، ممرز، بارانک، افرا، گلابی وحشی، گیلاس وحشی است که سرسبزی منطقه را حفظ می‌کنند. گیاهان دارویی و گل‌های وحشی نیز فراوان هستند و تنوع گیاهی را افزایش می‌دهند.​[۱۳]

پوشش جانوری

مارال (گوزن قرمز) برجسته‌ترین گونه است که با طرح احیا، جمعیت آن به سطح مطلوبی رسیده و در محوطۀ تورکشی نگهداری می‌شود. دیگر حیوانات شامل پلنگ، گراز، خرس قهوه‌ای، سیاه‌گوش قفقازی (کمیاب)، اردک سرسفید، میش‌مرغ قره‌قشلاق، سمور سنگی، روباه، شغال و خزندگان مانند مارمولک چشم‌ماری است. این منطقه بیش از ۱۷ گونه در خطر انقراض را میزبانی می‌کند.​[۱۴]

پانویس

  1. «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، وب‌سایت سازمان منطقه آزاد ارس.
  2. «عمارت آینالو»، وب‌سایت تیشینه.
  3. «معرفی اماکن تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهرستان خداآفرین»، وب‌سایت سازمان منطقه آزاد ارس.
  4. «عمارت آینالو خداآفرین، عمارتی تاریخی در دل جنگل‌های ارسباران»، وب‌سایت میراث آریا.
  5. «منطقه آینالو: نگین سبز ارسباران»، وب‌سایت بیتوته.
  6. «منطقه آینالو نگین سبز ارسباران، مقصدی ایده‌آل طبیعت‌گردان»، وب‌سایت ایران زیبا.
  7. «منطقه حفاظت شده آینالو»، وب‌سایت تبریز تریپ.
  8. «منطقه آینالو: نگین سبز ارسباران»، وب‌سایت بیتوته.
  9. «راهنمای سفر به جنگل‌های آینالو»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت.
  10. «عمارت آینالو کجاست؟»، وب‌سایت ره‌بال آسمان.
  11. «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، پایگاه خبری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.
  12. «عمارت آینالو کجاست؟»، وب‌سایت ره‌بال آسمان.
  13. «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، پایگاه خبری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.
  14. «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، پایگاه خبری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی.

منابع

  • «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، پایگاه خبری مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، تاریخ درج مطلب: ۸ شهریور ۱۳۹۶ش.
  • «آینالو؛ سفر به سرزمین مارال‌ها»، وب‌سایت سازمان منطقه آزاد ارس، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «راهنمای سفر به جنگل‌های آینالو»، وب‌سایت مجله گردشگری الی‌گشت، تاریخ درج مطلب: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.
  • «عمارت آینالو»، وب‌سایت تیشینه، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «عمارت آینالو خداآفرین، عمارتی تاریخی در دل جنگل‌های ارسباران»، وب‌سایت میراث آریا، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «عمارت آینالو کجاست؟»، وب‌سایت ره‌بال آسمان، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «معرفی اماکن تاریخی و جاذبه‌های گردشگری شهرستان خداآفرین»، وب‌سایت سازمان منطقه آزاد ارس، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «منطقه آینالو: نگین سبز ارسباران»، وب‌سایت بیتوته، تاریخ بازدید: ۱۴ آذر ۱۴۰۴ش.
  • «منطقه آینالو نگین سبز ارسباران، مقصدی ایده‌آل طبیعت‌گردان»، وب‌سایت ایران زیبا، تاریخ بازدید: 22 آذر 1404ش.
  • «منطقه حفاظت شده آینالو»، وب‌سایت تبریز تریپ، تاریخ به‌روزرسانی: ۱۷ اسفند ۱۳۹۶ش.