رنگ سال
رنگ سال؛
مفهومشناسی
در ماه دسامبر هر سال، طراحان، بازاریابان و علاقهمندان به رنگ در سراسر جهان منتظر اعلام ویژهای هستند که روندهای صنایع مختلف را برای سال آینده تحت تأثیر قرار خواهد داد که به رنگ سال پنتون معروف است؛ سنتی که از یک پیشبینی ساده رنگی به یک پدیده فرهنگی با پیامدهای گسترده تبدیل شده است.[۱]
تاریخچه
پیشبینی روند رنگ یک تجارت چند میلیارد دلاری است که معمولاً ۱۸ تا ۲۴ ماه پیش از مصرف برای صنایع مختلف انجام میشود. این صنعت، که ریشههای آن به سال ۱۹۱۵م باز میگردد، در دهههای ۱۹۶۰م و ۱۹۷۰م به شهرت رسید. به طور گسترده پذیرفته شده است که رنگ، تجلی فیزیکی و نمادی از روح زمانه است و ترجیحات رنگی تحت تأثیر روندهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قرار میگیرند.با وجود اهمیت این روندها، اطلاعات کمی در مورد دقت پیشبینی روند رنگ وجود دارد. برخی مطالعات وجود چرخههای رنگی یا نظم ملموس در مصرف رنگ را زیر سؤال بردهاند. مشخص نیست که آیا موفقیت پیشبینیهای رنگی پایش میشود یا خیر. ایده رنگ سال یک تحول جدیدتر در قرن ۲۱ است که پنتون (Pantone) آن را در سال ۲۰۰۰م با هدف «تجسم روح دوران ما» آغاز کرد.[۲]
هدف از تعیین رنگ سال
هدف مؤسسۀ رنگ پنتون از انتخاب رنگ سال این بود که نشان دهد رویدادهای جهانی چگونه بر رنگهایی که انسانها میبینند و بهکار میبرند، تأثیر میگذارند و از این راه، درباره نقش و اهمیت رنگ در زندگی انسانها سخن بگویند. انتخاب رنگ سال پنتون فقط انتخاب یک رنگ نیست؛ بلکه نمایانگر روندهای جهانی است. رنگ انتخابی، حال و هوای کنونی دنیا را منعکس میکند. هدف این برنامه، تشویق مردم به تفکر متفاوت درباره رنگ و توجه به احساساتی است که هر طیف میتواند برانگیزد.[۳]
به گفته این شرکت، رنگ سال توسط تیمی از متخصصان انتخاب میشود و هدف آن جلب توجه به رابطه میان فرهنگ و رنگ است.[۴]
رنگ سال پنتون که توسط تیم متخصصان مؤسسه رنگ این شرکت انتخاب میشود، فراتر از یک پیشبینی سلیقهای است؛ هدف آن جلب توجه به ارتباط میان فرهنگ و رنگ و ارائه بازتابی از یک دیدگاه جهانی در مورد روند رنگها در فصول جاری و آینده است.[۵]
این رویکرد جامع تضمین میکند که رنگ انتخابی با لحظات فرهنگی کنونی طنینانداز شود و در عین حال روندهای آینده را پیشبینی کند. هدف از این انتخاب، به تصویر کشیدن روح زمانه (Zeitgeist) از طریق رنگ است، که بازتابی از تجربیات و احساسات جمعی است. رنگ سال پنتون چیزی فراتر از یک طیف مد روز است؛ این رنگ بازتابی از فرهنگ جهانی و حال و هوای جمعی ماست که از طریق تحقیقات گسترده و مشورت متخصصان، با دقت انتخاب میشود.[۶]
تاثیر رنگ سال در فرآیند بازاریابی محصولات
آنچه به عنوان یک طرح بازاریابی آغاز شد، به یک رویداد سالانه تأثیرگذار تبدیل شده است که روندها را در مُد، طراحی محصول، بستهبندی و حتی تصمیمات خرید مصرفکننده شکل میدهد. تاریخچه رنگ سال پنتون منعکسکننده تغییر ترجیحات زیباییشناختی و در سطح گستردهتر باعث رویدادهای اجتماعی و تحولات فرهنگی نیز هست. با گذشت زمان، اهمیت انتخاب رنگ سالانه توسط پوشش رسانهای گسترده و رویدادهای اختصاصی، برجستهتر شده است. اکنون شرکتها در صنایع مختلف، عرضۀ محصولات و کمپینهای بازاریابی خود را با رنگ انتخابی هماهنگ میکنند که نشاندهنده تأثیر تجاری آن است.
اعلام رنگ سال، اثرات موجی در چندین صنعت ایجاد میکند. طراحان مُد، رنگ را در مجموعههای آتی خود به کار میبرند، طراحان داخلی آن را در دکوراسیون منزل برجسته کرده و تولیدکنندگان محصولات آن را در بستهبندی و محصولات خود ادغام میکنند.
علاوه بر این روانشناسی رنگ و نمادگرایی فرهنگی آن نیز مطرح است. رنگها میتوانند پیامهای قدرتمندی را منتقل کنند و احساسات خاصی را برانگیزند، که آنها را به ابزارهای ارزشمندی برای ارتباط و بیان تبدیل میکند. برای برندهایی که به دنبال بهروز ماندن هستند، درک روندهای برتر ترکیبات رنگی برای بازاریابی بصری مؤثر و توسعه محصول ضروری میشود.[۷]
شرکتهای تعیینکننده رنگ سال
شرکت پنتون شناختهشدهترین نام در حوزه رنگ است و خود را «مرجع جهانی رنگ» مینامد.[۸] بهدنبال معرفی اولین رنگ سال توسط پنتون در سال ۲۰۰۰م، شرکتهای بزرگ تولیدکننده رنگ و پوشش نیز این رویکرد را پذیرفتند و برنامههای مشابهی را معرفی کردند تا سهم خود را در پیشبینی روند رنگها ایفا کنند.[۹]
| سال معرفی برنامه | شرکت |
| ۲۰۰۳ | آکزونوبل (AkzoNobel) |
| ۲۰۰۶ | بنجامین مور (Benjamin Moore) |
| ۲۰۱۱ | شروین-ویلیامز (Sherwin-Williams) |
| ۲۰۱۴ | PPG، بیوتی-تون (Beauti-tone)، جوتون (Jotun) |
| ۲۰۱۵ | دایموند ووگل (Diamond Vogel)، بهر (Behr)، آسیا پینتز (Asian Paints)، نیپون پینت (Nippon Paint)، پرات و لمبرت (Pratt & Lambert) |
| ۲۰۱۶ | کانسای (Kansai)، داچ بوی (Dutch Boy)، دان-ادورادز (Dunn-Edwards)، گلیدن (Glidden) |
شرکتهای مختلف تولیدکننده رنگ، با اینکه روند رنگها را به طور مستقل بررسی میکنند، اما چون اغلب به منابع ترند یکسانی مانند دنیای مُد مراجعه میکنند، اغلب رنگهای سالشان شبیه به هم از آب در میآید. برخی از این شرکتها مثل داچ بوی سه بار، آکزونوبل، شروین-ویلیامز و بیوتیتون دوبار در سال انتخاب رنگهایی را دارند که قبلاً توسط شرکت دیگری معرفی نشده است. برخی دیگر مثل بنجامین مور، PPG و بهر ترجیح میدهند رنگهایی را انتخاب کنند که مطمئن هستند در بازار محبوب شده یا در حال ترند شدن هستند.[۱۰]
نحوه انتخاب رنگ سال
برخلاف تصور رایج، رنگ سال پنتون بهصورت سلیقهای یا صرفاً بر اساس دلایل زیباییشناختی انتخاب نمیشود. فرآیند انتخاب رنگ سال شامل موارد زیر است:
- کارشناسان حوزۀ رنگ پنتون در طول سال به سراسر جهان سفر میکنند و از منابع گوناگونی الهام میگیرند.
- تیم، روندها را در حوزههای وسیعی نظیر مُد، طراحی، سرگرمی، فیلم، هنر، فناوریهای جدید و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی تحلیل میکند.
- در این فرآیند، شرایط اقتصادی-اجتماعی، روانشناسی مصرفکننده و ترجیحات رنگی ارزیابی شده و در نهایت پس از گفتوگو با کارشناسان و طراحان رنگ در سراسر جهان رنگ سال انتخاب میشود.[۱۱]
وضعیت فعلی تعیین رنگ سال
امروزه شرکتهای بسیاری رنگ سال را معرفی میکنند، اما اغلب شرکتهای مختلف برای یک سال، رنگهای متفاوتی را انتخاب میکنند. این تناقض، فقدان مطالعات زیربنایی در زمینه پیشبینی رنگ و رنگ سال را برجسته میکند. رنگ سال معمولاً با تحقیقات گسترده توسط کارشناسان روند و طراحان انتخاب میشود که در آن روندها در جامعه، اقتصاد و طراحی بررسی میشوند.[۱۲]
نمادگرایی رنگهای سال
با وجود اینکه مطالعات نشان میدهند معانی رنگ در فرهنگهای مختلف متفاوت است، پنتون برای دستیابی به معنا و اهمیت جهانی، رنگ سال را با یک نام یا عبارت هدفمند همراه میکند. این تداعیهای نشانهشناختی و روایتهای داستانی، به اندازه خود رنگ اهمیت دارند.[۱۳]
| سال | رنگ سال پنتون | رنگ معادل | مفهوم و نمادگرایی |
| ۲۰۰۰ | Cerulean | آبی آسمانی | نماد آسمان و آرامش در آغاز هزاره جدید |
| ۲۰۰۲ | True Red | قرمز | در ارتباط با حملات ۱۱ سپتامبر |
| ۲۰۰۴ | Tigerlily | نارنجی مایل به قرمز | برای القای حال و هوای گرم در میانه درگیریهای افغانستان و عراق |
| ۲۰۰۹ | Mimosa | زرد | نماد خوشبینی در دوران عدم ثبات اقتصادی |
| ۲۰۱۳ | Emerald | سبز زمردی | نماد رشد، تجدید و رفاه |
| ۲۰۱۶ | Rose Quartz and Serenity | رز کوارتز | نماد سیالیت جنسیتی |
| ۲۰۱۸ | Ultra Violet | فرابنفش | القاء کننده خلاقیت، ذهنآگاهی و تأمل معنوی |
| ۲۰۱۹ | Living Coral | مرجانی | نماد انرژی و سرزندگی |
| ۲۰۲۰ | Classic Blue | آبی کلاسیک | ارائه ثبات و ارتباط در یک زمان نامشخص |
| ۲۰۲۱ | Ultimate Gray and Illuminating | خاکستری تیره و روشن | همراه کردن قدرت با خوشبینی در دوران پاندمی کرونا |
| ۲۰۲۲ | Very Peri | نوعی بنفش متمایل به آبی | نماد گذار در یک دنیای در حال تغییر |
رنگ سال 2026م رنگ سفید رقصنده ابر (Cloud Dancer) است که را برای نخستین بار برای رنگ سال برگزیده است. این رنگ را نمادی از آرامش، سکون و وضوح دانستهاند که در پاسخ به دنیای پر سروصدا و جامعه آشفته که نیاز به آرامش دارد، انتخاب شده است. این رنگ شبیه به یک بوم نقاشی خالی» است و نشاندهنده میل به یک شروع تازه و کنار گذاشتن تفکر منسوخ شده برای گشودن درها به روی رویکردهای جدید است. همچنین این رنگ در بستر آشفتگیها و خشونتهای سیاسی سال ۲۰۲۵م انتخاب شده تا نیاز به ارتباط انسانی و درک متقابل و امکان پاک کردن و شروعی دوباره را یادآوری کند.[۱۴]
منابع
Burga, Solcyré, "Pantone Chooses White as its Color of the Year for the First Time Ever. See it Here”, time website, Date of Upload: 4 December 2025.
Gijsenij, A et al. 2021. "Analyzing a decade of Colors of the Year". Color Research & Application 46.
,Roses, Rio, “How Pantone Selects Their Color of the Year”, rioroses website, Date of Upload: 3 January 2024.
“The Evolution and Significance of Pantone's Color of the Year”, gamutpackaging website, Date of Upload: 4 January 2025.
پانویس
- ↑ "The Evolution and Significance of Pantone's Color of the Year”, gamutpackaging website.
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (2-3).
- ↑ Roses, “How Pantone Selects Their Color of the Year”, rioroses website.
- ↑ Burga, "Pantone Chooses White as its Color of the Year for the First Time Ever. See it Here”, time website.
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (2-3).
- ↑ "The Evolution and Significance of Pantone's Color of the Year”, gamutpackaging website.
- ↑ "The Evolution and Significance of Pantone's Color of the Year”, gamutpackaging website.
- ↑ Burga, "Pantone Chooses White as its Color of the Year for the First Time Ever. See it Here”, time website.
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (3).
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (10).
- ↑ Roses, “How Pantone Selects Their Color of the Year”, rioroses website؛ "The Evolution and Significance of Pantone's Color of the Year”, gamutpackaging website.
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (2-3).
- ↑ Gijsenij, et al, "Analyzing a decade of Colors of the Year", Color Research & Application 46: (2-3).
- ↑ Burga, "Pantone Chooses White as its Color of the Year for the First Time Ever. See it Here”, time website.