پیش‌نویس:پل چوبی

پل چوبی (فیلم سینمایی)؛ فیلمی با پس‌زمینه خیانت همراه با چاشنی مسائل سیاسی

«پل چوبی» فیلمی اجتماعی است که به روابط عاشقانه، خیانت و تأثیر فضای سیاسی سال ۱۳۸۸ش بر زندگی شخصیت‌ها می‌پردازد. این فیلم با حضور بازیگران مطرح و موسیقی شاخص، تلاش می‌کند مسائل خانوادگی، عاطفی و اجتماعی را در کنار یکدیگر روایت کند.

معرفی فیلم و عوامل آن

فیلم سینمایی پل چوبی به کارگردانی مهدی کرم پور و نویسندگی مهدی کرم‌پور و خسرو نقیبی، تولید سال 1390ش در ژانر اجتماعی ساخته شده است. پل چوبی از جمله فیلم‌های تحریمی و توقیفی حوزه هنری بود که بعد از 30 مورد اصلاحیه و کسر 9 دقیقه از زمان فیلم توانست اکران شود. این فیلم بعد از 2 سال توقیف در سال 1392ش در دولت روحانی اکران شد و مبلغی حدود 2.000.000.000 تومان کسب کرد.

بازیگران

بازیگرانی چون بهرام رادان در نقش امیر، مهناز افشار در نقش شیرین، مهران مدیری در نقش صبوحی، فرهاد اصلانی در نقش سرهنگ ربیعی، هدیه تهرانی در نقش نازلی به ایفای شخصیت‌های اصلی فیلم پرداخته‌اند.

جوایز و افتخارات فیلم پل چوبی

فیلم چوبی در شانزدهمین جشن خانه سینما سال 1393ش توانست کاندیدای دریافت تندیس‌های بهترین طراحی صحنه، بهترین طراحی لباس و بهترین صدابرداری را شود. همچنین در سی‌امین جشنواره فیلم فجر سال 1390ش توانست کاندیدای سیمرغ بلورین بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین فیلمبرداری و بهترین طراحی صحنه و لباس شود. علاوه‌ بر این در چهاردهمین جشن دنیای تصویر سال 1393ش توانست کاندیدای دریافت تندیس بهترین بازیگر مرد سینما، بهترین فیلمنامه شود.

خلاصه داستان

روند کلی فیلم روایت زنده شدن عشقی قدیمی میان دو نفر را به تصویر می‌کشد. داستان زنده شدن عشق سابق امیر با که در این میان با چاشنی اختشاشات سال 88 همراه است. . امیر و شیرین بعد از 10 سال زندگی مشترک درصدد مهاجرت به خارج از کشور هستند، اما به‌خاطر مشکلات مالی سفر آن‌ها به عقب می‌افتد. داستان از جایی که امیر و شیرین سفری به شمال دارند شروع می‌شود.

نکته مثبت فیلم

از نکات مثبت فیلم می‌توان به موسیقی زیبای کارن همایونفر اشاره کرد که یک موسیقی دل‌نشین و شنیدنی است که در حین نمایش سکانس‌ها حس و حال خوبی را به بیننده القا می‌کند.

انتقادات به فیلم پل چوبی

انتقادات فراوانی به فیلم چوبی وارد شده است که بعضی از آن‌ها عبارتند از:

فیلمی پرستاره؛ روندی که در ساخت بسیاری از فیلم‌ها پرتکرار است، استفاده از بازیگران مطرح برای اجرای نقش‌ها است؛ به‌گونه‌ای که اصل داستان بر محوریت حضور بازیگران در فیلم است، نه شخصیت‌پردازی داستان. در ساخت فیلم پل چوبی نیز از این روند استفاده شده است. بازیگران پرستاره‌ای که تنها به‌عنوان مترسک در فیلم حضور دارند. می‌توان گفت حضور بازیگران در این فیلم به‌عنوان یک حضور بد در کارنامه کاری بازیگران این فیلم است.

عادی جلوه دادن خیانت؛ موضوعی که در این فیلم به سادگی به تصویر کشیده شده است عادی جلوه نشان‌دادن خیانت است. به‌گونه‌ای که فردی اگر کوچک‌ترین شکی به همسر خود داشته باشد بدون هیچ‌گونه بررسی می‌تواند دست به خیانت بزند. قصه‌ای تکراری که آن‌قدر عادی جلوه داده شده است که مضمون بسیاری از فیلم‌های سینمایی شده است.

مرتبط کردن مسائل خانوادگی به سیاست؛ فیلم پل چوبی فیلمی است که مضمون روابط عاشقانه و زندگی افراد را به‌هر‌صورتی با سیاست مرتبط می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که هیچ ارتباط منطقی بین اتفاقات سیاسی رخ داده و شخصیت‌های فیلم وجود ندارد. روالی که باعث شده است فیلم پل چوبی نه یک فیلم عاشقانه باشد و نه یک فیلم سیاسی. گویا کارگردان فیلم قصد داشته است هرگونه ذهنیت سیاسی خود را در قالب دیالوگ‌ها و شخصیت‌های فیلم به‌تصویر بکشد.

از طرف دیگر علی‌رغم صحبت‌های انکارآمیز کارگردان درباره عدم ارتباط فیلم با مسائل سیاسی؛ کرم‌پور در آخرین مصاحبه‌ای که درباره فیلم صورت گرفت بیان کرد خواست او ساخت یک فیلم با ماهیت سیاست‌زدگی بوده است. همچنین بازگویی و روایات وقایع سیاسی سال 1388ش را به‌عنوان وظیفه خود تلقی می‌کند.

سست نشان‌دادن بنیان خانواده؛ منطق فیلم به‌گونه‌ای به‌نمایش گذاشته شده است که حتی با داشتن زندگی خیلی‌خوب و عاشقانه چندین ساله بین زن و شوهر، در صورت ورود یک نفر سوم به حریم یکی از زن و شوهر و داشتن کوچک‌ترین شک بدون پایه خانواده فرو می‌پاشد.

ترویج روابط دوستی غیرمتعارف؛ در فیلم شاهد آن هستیم که خواهر امیر با نام آیدا، به همراه دوست‌پسر خود مانی درگیر فعالیت‌های سیاسی است. دوستی که علی‌رغم مخالفت‌های پدر با وساطت امیر ادامه دارد. از طرفی دیگر رابطه‌ای که نازلی با دوست‌پسر هلندی خود دارد حاکی از عادی جلوه‌دادن چنین روابطی در فیلم دارد.

ترویج تجمل‌گرایی؛ تصاویر زیبا از ویلای شمال، دورهمی، گیتارزنی و آوازخواندن جوانان در کنار یکدیگر همه نشان‌دهنده نمایش تجمل‌گرایی در فیلم است.

قرار‌دادن فرزندان در مقابل خانواده؛ در فیلم شاهد آن هستیم که فرزندان پدر خود را با عنوان سنتی بودن قبول ندارند و مدام با آن‌ها در حال بحث هستند. به‌گونه‌ای که از آن‌ها تنفر دارند و مستقل زندگی می‌کنند. امیر و مانی هر دو فرزندان دو فرد بازاری سرشناس هستند که تمایلی به برقراری ارتباط با پدران خود ندارند.

عشق یا هوس؛ مضمون فیلم به‌گونه‌ای است که عشق و هوس را با عنوان شعار «عشق یعنی حالت خوب باشد.» با هم یکی کرده است. جمله‌ای بی‌معنی که شخصیت اصلی فیلم مدام بر زبان می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که یه یکی از نقاط ضعف فیلم تبدیل شده است.

نقدی که بر این جمله وارد می‌شود این است که هم‌معنی دانستن عشق با حال خوب مفهوم عشق را با مفاهیم نامتعارف ترکیب می‌کند؛ حتی اگر این حال خوب منجر به خیانت به همسر، یا سست‌شدن روابط در زندگی مشترک شود.

بدنام کردن نیروهای اجرایی و امنیتی؛ در این فیلم فرهاد اصلانی که نقش یک سرهنگ را بازی می‌کند به‌عنوان فردی که از مقام خود در رسیدن به منافعی مد نظر خود استفاده می‌کند به تصویر کشیده شده است. حتی صلاحیت دستگاه قضایی را به‌صورت خیلی لطیف با دریافت رشوه مورد تردید قرار می‌دهد. از طرفی با به‌نمایش گذاشتن بدرفتاری مأموران زندان با خانواده‌های افراد بازداشتی آن‌ها رو مورد اتهام قرار می‌دهد.

از طرف دیگر نقش سرهنگ صبوحی به‌گونه‌ای به نمایش درآمده است که به‌هنگام داشتن مشکلات گره‌گشا است ولی از منظر دیگر به‌هنگام شورش مانند یک فرد بی‌رحم عمل می‌کند که سرکوب‌کننده جوانان شورشی است.

پانویس

منابع

• «پل چوبي؛ مگر مي شود موضوعي غير از خيانت داشت؟!»، پایگاه تحلیل خبری 598، تاریخ درج مطلب: 30 شهریور 1391ش.

• «پل چوبی؛ نگاهی به پدیده عشق و خیانت از زاویه مسایل سیاسی»، خبرگزاری دانشجو، تاریخ درج مطلب: 18 آبان 1392ش.

• «تمام نقدهایی که به پل چوبی وارد شد»، پایگاه خبری پارسینه، تاریخ درج مطلب: 15 شهریور 1392ش.
• «جوایز ” پل چوبی “ در جشنواره ها»، وب‌سایت فیلسین، تاریخ خواندن مطلب: 27 آبان 1404ش.
• «زشت ترین جمله عاشقانه در سینمای ایران»، پایگاه خبری برترین‌ها، تاریخ درج مطلب: 18 آبان 1392ش.
• «مثلث عشقی کازابلانکا!، نگاهی به فیلم پل چوبی»، پایگاه خبری صاحب‌نیوز، تاریخ درج مطلب: 4  مهر 1392ش.
• «معرفی فیلم پل چوبی»، خبرگزاری انتخاب، تاریخ درج مطلب: 18 مرداد 1403ش.
• «نقد و بررسی فیلم پل چوبی»، وب‌سایت مووی‌مگ، تاریخ درج مطلب: 4  مهر 1392ش.
• «نقدی بر فیلم پل چوبی، وقتی عشق با هوس تفاوتی ندارد»، خبرگزاری مشرق، تاریخ درج مطلب: 16 مهر 1392ش.